پوکی‌استخوان بیماری سال‌های پیری است اما کمبود ویتامینD باعث شده که این بیماری پای در سنین میانسالی بگذارد.
در ایران حدود 4/5درصد آقایان و 8درصد خانم‌ها به پوکی استخوان و بیش از 35درصد آنها به درجات خفیف‌تری از کاهش تراکم استخوان (استئوپنی) مبتلا هستند. با افزایش سن، استئوپروز به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد، به‌طوری که بیش از 20درصد زنان بالای 50سال دچار درجات قابل توجهی از کاهش تراکم استخوان هستند و این سبب می‌شود که بیشتر در معرض شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان باشند.
دکتر رئیس‌السادات، عضو هیأت علمی بیمارستان شهید مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: پوکی‌استخوان حاصل عدم‌تعادل بین ساخت استخوان جدید و برداشت استخوان قدیمی است که در نهایت منجر به از دست رفتن پیشرونده بافت استخوان می‌شود. براساس تحقیقات انجام شده، تراکم استخوان در انسان بعد از جهش رشد در دوران بلوغ مرتبا افزایش می‌یابد و در اواخر دهه سوم و اوایل دهه چهارم عمر به حداکثر میزان خود می‌رسد.
بعد از آن تراکم استخوان‌ها مرتبا با افزایش سن کم می‌شود و این کاهش تا پایان عمر ادامه دارد. دکتر محمد رازی، متخصص ارتوپدی با بیان اینکه براساس آمار‌ها عوارضی مانند پوکی‌استخوان و نرمی‌استخوان (راشیتیسم و استئومالاسی) در کشور نسبتا شایع است، علت اصلی این بیماری را کمبود ویتامین D می‌داند، وی می‌گوید: «کمبود نور آفتاب در زندگی زنان و مردانی که در شهرها زندگی می‌کنند، وجود دارد. علاوه بر این، ویتامین D در تغذیه نیز تأمین نمی‌شود. این ویتامین در محصولات غذایی مانند جگر، زرده تخم‌مرغ و ماهی سالمون به وفور یافت می‌شود ولی این مواد خوراکی کمتر در سبد خانوارها قرار دارد.»
پوکی‌استخوان در کودکان
کمبود ویتامینD در سنین رشد و نوجوانی هم اثرات سوئی دارد. دکتر رازی نتایج کمبود ویتامین در این سن را چنین توضیح می‌دهد: «تأمین ناکافی ویتامینD به‌خصوص در دختران باعث نرمی‌استخوان و انحراف اندام تحتانی و ایجاد عارضه پای پرانتزی می‌شود. با توجه به اینکه این مشکل بیشتر مردم هست، وزارت بهداشت با انجام یک طرح تحقیقاتی منسجم و سراسری به موضوع پوکی‌استخوان رسیدگی کند.»
دکتر علی‌اکبر سیاری، معاون بهداشتی وزیر بهداشت نیز کمبود ویتامین D در کودکان ایرانی را تأیید می‌کند و می‌گوید: «کمبود ویتامین D در کودکان 15تا 23ماهه در سال 1391در مقایسه با سال1380 افزایش شدید، معنادار و نگران کننده‌ای داشته و ویتامینD در کودکان 6ساله در سال91 هم نگران‌کننده است. برهمین اساس قرار است وزارت‌بهداشت با هدف پیشگیری از کمبود این ویتامین در کودکان ایرانی زیر 2 سال، دستورالعمل‌هایی ابلاغ کند. غنی‌سازی شیر با ویتامین D نیز از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند بخشی از ویتامین مورد نیاز را در افرادی که به کمبود این ویتامین دچار هستند، جبران کند.
پوکی‌استخوان، بیماری خاموش
با توجه به پیرشدن جمعیت و نظر به تنوع بیماری‌ها در سالمندان، برنامه‌ریزی جهت ارتقای سلامت سالمندان یکی از مهم‌ترین وظایف سیاستگذاران سیستم بهداشت و درمان کشور محسوب می‌شود. پوکی‌استخوان چه از نوع اولیه و در نتیجه افزایش سن یا سبک زندگی باشد و چه از نوع ثانویه و در اثر بیماری‌های مختلف، زندگی فرد و خانواده‌اش را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. روزجهانی مبارزه با پوکی استخوان تنها بهانه‌ای است برای یادآوری بیماری تلخی که در بسیاری از موارد قابل پیشگیری و کنترل است.
