توسعه خدمات بهداشتی در روستاها، شهرهای کوچک و حاشیه شهرها تا شهرهای بزرگ و کلانشهرها یکی از اهداف مهم طرح تحول سلامت محسوب می‌شود.
به‌گفته مسئولان این طرح ملی، برنامه وزارت بهداشت این است که تا پایان این دولت حداقل 90درصد مردم دارای یک نفر مراقب سلامت باشند و در تمام شهرها و روستاهای کشور مراقبان سلامت، خدمات بهداشتی و درمانی اولیه را به مردم ارائه دهند و درصورت لزوم آنها را به پزشکان خانواده ارجاع دهند.
قائم‌مقام وزیر بهداشت درباره آخرین جزئیات اجرای طرح تحول سلامت به خبرنگار همشهری گفت: هم‌اکنون ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار حاشیه‌نشین شهرها مراقب سلامت دارند و 56 میلیون و 201هزار پرونده الکترونیک سلامت در سراسر کشور تشکیل شده است. وی با بیان اینکه 45میلیون و 860هزار نفر از خدمات اولیه بهداشتی برخوردار شده‌اند، گفت: درمجموع 293میلیون خدمت مختلف ازجمله خدمات واکسیناسیون، خدمات بهداشتی بارداری و مانند آن در شبکه بهداشتی کشور در قالب این طرح اجرا شده است.
ایرج حریرچی درباره سامانه سیب که پرونده الکترونیک سلامت با استفاده از آن برای ایرانیان تشکیل می‌شود هم گفت: اکنون نظام سلامت کشور 122هزار و 500کاربر دارد و با استفاده از اطلاعات این سیستم می‌توانیم بسیاری از شاخص‌های سلامت ایرانیان مانند شیوع چاقی، وضعیت قد و وزن ایرانیان را به‌صورت آنلاین گزارش کنیم. ضمن اینکه در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اکنون بیش از 50درصد مردم تحت پوشش خدمات پرونده الکترونیک سلامت قرار گرفته‌اند. در برخی استان‌ها مانند فارس این میزان به 100درصد می‌رسد و در استان قم این میزان بالای 90درصد است.
پیشگیری و درمان با مراقبان سلامت
مناطق حاشیه‌نشین شهرها چند سالی است که شاهد حضور ناجیانی به‌نام مراقبان سلامت هستند. مراقبان سلامت نقطه تماس با مردم خواهند بود تا بتوانند از بیماری‌های واگیردار و غیرواگیر پیشگیری کنند. حریرچی در این‌باره هم گفت: برنامه وزارت بهداشت این است که تا پایان این دولت حداقل 90درصد مردم دارای یک نفر مراقب سلامت باشند و در تمام شهرها و روستاهای کشور مراقبان سلامت خدمات بهداشتی و درمانی اولیه را به مردم ارائه می‌دهند و درصورت لزوم آنها را به پزشکان خانواده ارجاع خواهند داد. تقاضا داریم که مردم به مراقبان سلامت در پایگاه‌های سلامت مراجعه کنند.
رسالت پایگاه‌ها و مراکز جامع سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها در مناطق حاشیه شهرهاست؛ همچنین در کنار ارائه خدمات بهداشتی و پیشگیرانه به شهروندان ساکن حاشیه شهرها، آموزش و درمان این شهروندان هم در این مراکز مورد توجه قرار می‌گیرد، به‌گونه‌ای که با شناسایی سریع بیماری‌ها در این مراکز، امکان ارجاع بیمار به سطوح بالاتر و پیشرفته‌تر درمان نیز میسر خواهد بود. در واقع این مراکز هم کار غربالگری و ارائه مراقبت‌های اولیه را انجام می‌دهند و هم با اجرای نظام ارجاع بیمار، همان بحث پزشک خانواده را اجرایی خواهند کرد؛ بنابراین تقاضا داریم که مردم به مراقبان سلامت در پایگاه‌های سلامت مراجعه کنند. وی گفت: مراقبان سلامت افراد لیسانسیه‌ای هستند که چندپیشه محسوب می‌شوند و خدمات مراقبتی مختلفی را به مردم ارائه می‌کنند. در روستاها این مسئولیت را بهورزها به‌عهده دارند و همانطور که بهورزها به‌عنوان برند نظام سلامت ایران در دنیا به همین نام شناخته می‌شوند، امیدواریم در آینده مراقبان سلامت که در حاشیه شهرها و شهرها فعال هستند، به‌عنوان خط اول خدمات بهداشتی در ایران به دنیا معرفی شوند.
سخنگوی وزارت بهداشت درخصوص مهم‌ترین ویژگی پایگاه‌های سلامت گفت: ابتدا خود ساکنان منطقه به این پایگاه‌ها مراجعه می‌کنند، اما اگر افراد به هر دلیلی این کار را انجام ندهند، با آنها تماس گرفته می‌شود و اگر باز هم موفق به برقراری ارتباط نشدند، رابطان و مراقبان سلامت خودشان سراغ خانه‌های حاشیه‌نشینان می‌روند.
وی افزود: خدمات بهداشتی و درمانی برای مادر و کودک، زنان باردار، واکسیناسیون، مشاوره تغذیه، خدمات بهداشت روان، آموزش اصول بهداشتی و پیشگیری و به‌طور کلی ارائه همه خدمات بهداشتی، ازجمله وظایف پایگاه‌های سلامت و مراکز جامع سلامت است.
پزشک خانواده، در انتظار افزایش بودجه در سال96
حریرچی به مشکلات پزشک خانواده در 2 استان فارس و مازندران نیز اشاره کرد و گفت: برای رسیدن به نظام سلامت مطلوب در کشور راه طولانی پیش رو داریم و می‌دانیم که پزشک خانواده بدون نظام ارجاع و پرونده الکترونیک سلامت شکل نمی‌گیرد. اما باید این واقعیت را قبول کرد که سیستم‌های سلامت یک سیستم آموزنده است و دائم باید ارتقا پیدا کند و ما تا جایی که توانسته‌ایم این سیستم را در فارس و مازندران آسیب‌شناسی کرده‌ایم. همچنین قسمتی از مشکلات که مربوط به خدمات بهداشتی بود به میزان قابل توجهی اصلاح شده است. مجددانه هم در تلاش هستیم که در سال آینده با افرایش بودجه بتوانیم خدمات مطلوبی در پزشک خانواده ارائه دهیم.
حریرچی درحالی اظهار امیدواری کرد که بودجه اختصاصی پزشک خانواده در لایحه پیشنهادی دولت برای سال96، کاهش چشمگیری داشته و به‌نظر می‌رسد وزارت بهداشت درصدد است از طریق مجلس و کمیسیون تلفیق، این بودجه را افزایش دهد.
