آموزش عالی نیز همچون سایر حوزه‌ها در سال ۹۴ تغییرات تازه‌ای را تجربه خواهد کرد، تغییراتی که وعده تحقق آنها در سال ۹۳ اعلام شده و حال ذی‌نفعان آموزش عالی و دانشگاه‌ها در انتظار تحقق آن هستند.
یکی از مهمترین تغییراتی که در سال ۹۴ قرار است اجرایی شود، ابلاغ لایحه برخورد با تقلب در پایان‌نامه‌ها است.
لایحه برخورد با تقلب در پایان‌نامه‌ها
لایحه برخورد با تقلب در پایان‌نامه‌ها از اردیبهشت ۱۳۹۳ که معاون حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره آن سخن گفت تا کنون در پروسه‌های مختلف اداری باقی مانده است. سعدالله نصیری قیداری پیش از این گفته بود معاونت حقوقی وزارت علوم در حال تدوین لایحه‌ای برای پایان‌نامه‌هاست، بر این اساس در صورتی که دانشجویان تخلف علمی در مقالات و پایان‌نامه‌ها داشته باشند با آنان برخورد می‌شوند.
در آبان ماه ۹۳ نیز وحید احمدی معاون پژوهشی وزارت علوم از تدوین نهایی آیین‌نامه برخورد با تقلب علمی خبر داد و یادآور شد: این آیین‌نامه به زودی به دانشگاه‌ها ابلاغ می‌شود. با توجه به اینکه تا کنون آیین‌نامه‌ای جهت برخورد با تقلب علمی نداشته‌ایم اما این آیین‌نامه جدید به صورت یک لایحه تنظیم شده از سوی وزارت علوم به هیات دولت داده شده است تا خلاهای قانونی در این زمینه برطرف و چگونگی برخورد با افراد متخلف در آن مشخص شود.
در آخرین خبر در دی ماه ۹۳ معاون پارلمانی وزارت علوم اعلام کرد لایحه برخورد با تقلب در پایان‌نامه‌ها برای دولت ارسال شده است و بعد از کار در کمیسیون‌های تخصصی به مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد.
وی ادامه داد: این لایحه برای مباحث بیرون از آموزش عالی است و پیگیر هستیم هر چه زودتر به مجلس برسد. اما آنچه که به مباحث داخل وزارت علوم مربوط است، شیوه‌نامه‌ای است که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین شده است. بر اساس این شیوه‌نامه، نحوه عملکرد دانشجویان و اساتید در رابطه با تنظیم مقالات و پایان‌نامه‌ها تدوین شده است و اگر تخلف صورت گیرد با آنها برخورد می‌شود.
افزایش شهریه دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد پس از تکذیب‌ها و تاییدهای پی در پی در نهایت مشخص کرد که برای سال ۹۴ نیز افزایش شهریه خواهد داشت. در جلسه هیئت امنای دانشگاه آزاد در اسفند ماه ۹۳ افزایش شهریه دانشجویان تصویب و مقرر شد شهریه ثابت دانشجویان ورودی تا سال ۹۳ بدون افزایش و شهریه متغیر آنها ۱۵ درصد افزایش یابد. همچنین برای دانشجویان ورودی مهر ماه ۱۳۹۴ شهریه ثابت به میزان ۱۵ درصد و شهریه متغیر نیز به میزان ۱۵درصد افزایش پیدا می‌کند.
این در حالی بود که معاون پژوهشی دانشگاه آزاد پس از آن تاکید کرد طبق صحبت‌های رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تا پاییز ۹۴ هیچ‌گونه افزایش شهریه‌ای هم نخواهیم داشت. در واقع منظور این است که سال تحصیلی ۹۴ - ۹۳ افزایش نخواهد داشت که آن نیز بسیار مشخص است چون دو ماه تا پایان ترم دوم ۹۴ - ۹۳ باقی نمانده است.
اما در این میان محمدمهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی یادآور شده است دانشجویان دانشگاه آزاد به خاطر افزایش شهریه به این کمیسیون شکایت کرده‌اند و رئیس دانشگاه آزاد برای پاسخ در خصوص علت افزایش شهریه‌ها به کمیسیون آموزش می‌آید.
وی با بیان اینکه در خصوص افزایش شهریه ۱۵ درصدی برای سال ۹۴ چند مورد شکایت از سوی دانشجویان واحدهای مختلف دانشگاه آزاد به کمیسیون آموزش رسیده است، گفت: لذا طی جلسه‌ای از میرزاده در خصوص علت افزایش شهریه دانشجویان در سال ۹۴ سوالاتی را مطرح خواهیم کرد.
حمید میرزاده رئیس دانشگاه آزاد نیز در آخرین روزهای کاری اسفند ۹۳ خاطرنشان کرد شهریه ثابت دانشجویان فعلی در سال ۹۴ افزایش نمی‌یابد. وی تاکید کرد: اجرای طرح تجمیع پردیس‌های علوم و تحقیقات و همچنین سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی باعث شد تا هزینه‌های دانشگاه به میزان زیادی کاهش پیدا کند، کاهش ۱۰ درصدی درآمدهای دانشگاه از طریق شهریه و تامین آن از طریق اجرای طرح‌های اقتصادی و دانش بنیان باعث شد شهریه ثابت دانشجویان فعلی در سال تحصیلی آینده افزایش نیابد.
وام دانشجویان دکتری از ابلاغ تا حاشیه‌ها
در سال ۹۳ برای اولین بار تصویب شد که به دانشجویان دکتری در دوره روزانه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی وام تعلق بگیرد.
دی ماه ۹۳ صندوق رفاه دانشجویان ضرب‌الاجلی را به دانشگاه‌ها درباره وام دکتری اعلام کرد و مقرر شد دانشگاه‌ها لیست دانشـجویان واجد شرایط جهت پرداخت وام ویژه دکتری را ارسال کنند.
اما چندی پس از آن اعلام شد که وام دکتری دانشجویان پژوهشگاه‌ها حذف شده است. پس از پیگیری‌ها مشخص شد که صندوق رفاه دانشجویی وزارت علوم وام دکتری دانشجویان دکتری پژوهشگاه‌ها را حذف کرده است. با اعتراض دانشجویان نسبت به تبعیض در پرداخت تسهیلات، معاون پژوهشی وزارت علوم اعلام کرد: وام دکتری به دانشجویان پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی روزانه تعلق می‌گیرد.
در حال حاضر دستورالعمل پرداخت وام ویژه دانشجویان روزانه دکتری از سوی صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. اعتبار وام مذکور صرفا به دانشجویانی که حداقل ۲ سال تحصیلی به فراغت از تحصیل‌شان باقی مانده باشد، تعلق می‌گیرد همچنین به دریافت کنندگان پژوهانه و دانشجویانی که بدهی معوقه دارند وام تعلق نمی‌گیرد. همچنین دانشجویان متقاضی وام ویژه دکتری نیز نمی‌توانند از وام تحصیلی استفاده کنند.
تغییرات آزمونی در سال ۹۴ ؛ از دکتری سازمان سنجش تا دستیاری پزشکی
از زمان برگزاری اولین آزمون نیمه متمرکز دکتری در سال ۸۹ این آزمون همچنان تغییراتی را تجربه می‌کند. اما در آخرین تغییرات دکتر ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور از امکان بازگشت به پیشنهاد سال ۸۹ سخن گفته است. خدایی گفت: آزمون به صورت عمومی و بیش از یک بار در سال برگزار می‌شود. به این ترتیب کارنامه داوطلب در این آزمون در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد و دانشگاه‌ها نقطه برش خود را به داوطلبان اعلام می‌کنند و پذیرش بر اساس آن صورت می‌گیرد.
وی افزود: این همان نقطه‌ای است که ما به دنبال آن هستیم یعنی سنجش از پذیرش جدا شود. از سوی دیگر تکرار آزمون در سال مزیت‌های متعددی به همراه دارد هم وقتی تکرار می‌شود استرس را کاهش می‌دهد و هم اعتباربخشی آن بهتر صورت می‌گیرد. البته موضوع برگزاری آزمون دوبار در سال و سایر تغییرات مشروط به تصویب و ابلاغ وزارت علوم است. زمان برگزاری و تغییرات در مواد امتحانی پس از اینکه به قطعیت برسد در بهترین زمان اجرا به صورت مناسب اطلاع‌رسانی می‌شود.
همچنین معاون آموزشی پیشین وزارت بهداشت از تغییرات گسترده در آزمون دستیاری سال آینده که مقدمات آن در سال ۹۴ برگزار می شود خبر داد. دکتر ضیایی یادآور شد: طرح تحول پذیرش دستیار تخصصی پزشکی به تصویب رسید و بر اساس آن از آزمون سال ۹۵ تغییرات مهمی در نحوه پذیرش دستیار تخصصی رخ می‌دهد و سهم آزمون کتبی کاهش می‌یابد.
وی تاکید کرد: این تغییرات در راستای این رخ می‌دهد که در آزمون دستیاری باید غیر از تست چهارجوابی عوامل دیگری هم مد نظر قرار گیرد. ۵ زیر گروه جراحی‌های اصلی (ماژور)، جراحی‌های فرعی (مینور)، کودکان، داخلی و سایر دروس تعریف شده است که هر کدام ضریب‌های متفاوتی دارند و فرد باید نمره ترازبندی شده را هر زیر گروه را کسب کند. این نمره ۸۵ درصد نمره اصلی فرد را تشکیل می‌دهد. این امر کمک می‌کند که فرد به رشته مورد علاقه خود نزدیکتر شود.
ضیایی یادآور شد: معدل پزشکی عمومی افراد هم بسیار مهم است که نمرات تراز شده افراد در آزمون تاثیر ۵ درصدی خواهد داشت. در واقع معدل پزشکی عمومی داوطلبان آزمون دستیاری به صورت تراز شده در نمره نهایی ۵ درصد تاثیر دارد. ۱۰ درصد نمره فرد نمره پیش کارورزی داوطلب خواهد بود که این نمره نیز بر اساس فرمول‌های آماری در سال‌های مختلف تراز شده و قابل مقایسه هستند. حداکثر تعداد رشته‌های انتخابی هم تغییر می‌کند. در حال حاضر در برخی از کشورها تعداد انتخاب تنها به یک انتخاب محدود است و یا حداکثر پنج انتخاب. اما داوطلبان در انتخاب محل محدودیتی ندارند. ضمن آنکه انتخاب رشته قبل از آزمون انجام می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: تغییر مهم دیگری که در آموزش پزشکی رخ داده این است که هر فردی که می‌خواهد در دوره دستیاری ادامه تحصیل دهد باید ۹ ماه دوره پزشکی عمومی بگذراند. فرد باید توانایی یک پزشک عمومی را به طور کامل داشته باشد. البته این تغییر در کارگروه معین به تصویب رسیده و هنوز به تصویب نهایی شورای آموزش پزشکی و تخصصی نرسیده است. در حال حاضر جزئیات اجرایی آن مورد بحث قرار دارد.
