در اکثر منو های کافی شاپ ها اسمی به نام اسپرسو یا قهوه اسپرسو به چشم می آید. قرار است این هقته از اسپرسو بنویسیم.
اسپرسو (به ایتالیایی: Espresso) نوعی قهوهٔ غلیظ است که در اوایل قرن بیستم در تورین ایتالیا ابداع شده‌است. اسپرسو با عبور دادن آب نزدیک به نقطه جوش با فشار زیاد از میان دانه‌های آسیاب شده قهوه تهیه میشود. اسپرسو دارای غلظت بالاتری از مواد محلول و معلق جامد است.
اسپرسو را لوییجی بتزرا، صاحب یک شرکت تولیدی در سال ۱۹۰۳ اختراع کرد. ایدهٔ او وارد کردن فشار به فرایند دم کردن قهوه بود که زمان لازم برای دم کشیدن قهوه را کم می‌کرد. او نام دستگاه جدیدش را ”دستگاه قهوهٔ اسپرسو” گذاشت. اسپرسو در ایتالیایی به معنای سریع است.
اسپرسو پایه برخی از نوشیدنی‌ها مانند کافه لاته، کاپوچینو، کافه ماکیاتو، کافه موکا و کافه آمریکانو است. در تهیه کاپوچینو حتماً اسپرسو را به‌کار می‌برند ولی در تهیه کافه لاته این امر ناگزیر نیست. میزان کافئین موجود در اسپرسو در واحد حجم از سایر نوشیدنی‌ها بیشتر است و به این دلیل هم هست که اکثر اوقات در مقیاس‌های کوچک سرو میشود. یک اسپرسو ۶۰ میلی لیتری دارای ۸۰ الی ۱۵۰ میلی‌گرم کافئین است در حالیکه یک قهوه معمولی با حجم ۲۴۰ میلی لیتر داری ۹۵ الی ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین است.
فرایند آماده سازی
اسپرسو با عبور آب بسیار داغ (حدود ۹۵ درجه سیلسیوس) که تحت فشار است از روی قهوه آسیاب و بهم فشرده شده درست میشود. هیچ استاندارد جهانی برای استخراج اسپرسو تعریف نشده‌است،قوری موکا و دستگاه اسپرسو ساز مهمترین ابزار آلات برای تهیه این نوشیدنی می‌باشند. اما چند تعاریف منتشر شده وجود دارد که سعی کرده‌اند تا در ارتباط با میزان و نوع پودر قهوه، دما و فشار آب و نرخ استخراج محدودیت‌هایی را ایجاد کنند.
میزان برشته کردن اسپرسو
اسپرسو نوعی دانه مخصوص، دانه ترکیبی یا سطح خاصی از برشته شدن نیست. بلکه هر نوع دانه قهوه، با هر سطحی از برشته شدن می‌تواند برای تولید یک اسپرسو معتبر مورد استفاده قرار گیرد. اسپرسو هم به معنی یک نوشیدنی قهوه و هم نوعی روش دم کردن است. به‌طور مثال در نواحی جنوبی ایتالیا معمولاً از انواع بیشتر برشته شده (تیره‌تر) استفاده میکنند و هرچه رو به شمال می‌روید از انواع کمتر برشته شده (روشنتر) استفاده میشود و اگر هم به خارج ایتالیا بنگرید تنوع گسترده‌تری را مشاهده خواهید کرد.
فواید اسپرسو
اسپرسو باعث قوی شدن حافظه ی طولانی مدت شما میشود.به طوری که محققین دانشگاه کالیفرنیا دریافتند که اگر در روز دو شات اسپرسو بنوشید باعث قوی شدن حافظه به خصوص حافظه ی بلند مدت میشود.
اسپرسو باعث بالا رفتن سطح تمرکز و توجه شما میشود. اگر شما روز خود را با نوشیدن یک شات اسپرسو شروع کنید، کافئین موجود در آن باعث کاهش نشنه های خستگی میشود و در راستای این جریان همزمان کافئین باعث بالا رفتن تمرکز و سطح هوشیاری میشود. که این جریان یک تعامل عصبی شیمیایی است.، که میتوان گفت ها دلیل همه ی اینها وجود دوز بلایی از دوپامین در قهوه است که در قسمتی از مغز که با سطح هشیاری در ارتباط است نیز به طور خاص وجود دارد. و نکته ای که شما باید رعایت کنید این است که هرگز در مصرف کافئین زیاده روی نکنید چون مصرف بیش از اندازه ی ان باعث عصبی شدن شما و در نتیجه از دست دادن تمرکز میشود چرا که بالارفتن سطح تمرکز برگرفته از اثر کوتاه مدت کافئین است.
اسپرسو به شما در کم کردن وزنتان کمک میکند؛ اسپرسو به دلیل کم کالری بودن باعث مجزا بودن از دیگر نوشیدنی های کافئین دار میشود. به طوری که اگر شما اسپرسوی بدون کرم یا شکر داشته باشید، تنها 3 کالری در هر اونس از هر شات اسپرسو وجود دارد. به همین دلیل این نوشیدنی به ورزشکاران نیز توصیه میشود چون به دلیل همین کم کالری بودن باعث افزایش نتیجه ورزش شما میشود و همچنین طبق تحقیقات به دست آمده در مجله پزشکی و علم ورزش، کافئین باعث کاهش سختی در اثر تمرینات سخت و شدید ورزشی میشود و این اتفاق باعث میشود ورزش کردن آسان به نظر برسد به همین دلیل نوشیدن یک الی دو فنجان قهوه یک ساعت قبل از یک ورزش نیم ساعته باعث کاهش دردهای ماهیچه ای میشود زیرا درک ناشی از درد های عضله ای بعد از ورزش با مصرف کافئین کاهش میابد. و این جریان باعث میشود که شما سراغ ورزش های سنگین تر رفته و به مرور زمان وزن شما کاهش یابد.
اسپرسو باعث کاهش خطر سکته ی مغزی میشود.طبق تحقیقات به دست امده از طرف محقق سوئدی سوزانا لارسن، وجود آنتی اکسیدان در کافئین باعث کاهش خطر سکته ی مغزی و همچنین گرفتگی های عروقی (تا 25 درصد) میشود. به همین دلیل نوشیدن حداقل یک فنجان قهوه ی اسپرسو در روز به شما پیشنهاد میشود.
اسپرسو باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت میشود. طبق مطالعات و بررسی های 4ساله انجام شده بر روی گروهی از زنان و مردان در مدرسه پژوهشی هاروارد، مصرف مناسب کافئین باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم میشود و کسانی که به طور مرتب روزانه بیشتر از یک فنجان اسپرسو مصرف میکنند تا 11 درصد کمتر از بقیه به دیابت نوع دوم مبتلا میشوند.
درست کردن اسپرسو با قوری موکاپات
در اینجا ما به درست کردن قهوه ی اسپرسو با استفاده از قوری موکاپات روی اجاق گاز در خانه می پردازیم.
یک شات اسپرسو یا سینگل شات حجمی حدود 25 الی 30 میلی لیتر دارد. بهتر است بدانیم که در اصل به نوشیدنی به دست آمده از دستگاه اسپرسو ساز ، اسپرسو میگویند اما به قهوه ی به دست امده از قوری موکاپت نیز اسپرسو گفته میشود.
موارد لازم جهت تهیه ی اسپرسو با قوری موکاپات، حرارت، آب سرد، موکا اکسپرس و مهم تر از همه پودر قهوه ی تازه آسیاب شده و تازه رست شده میباشد تا برای تهیه ی قهوه با موکاپات مناسب باشد.
حال به سراغ تهیه ی اسپرسو با موکااکسپرس میپردازیم.
ابتدا آب سرد را تا زیر سوپاپ داخل مخزن پایینی موکاپت میریزیم. سپس در سبد میانی آن قهوه را میریزیم و سطح آنرا بدون فشرده کردن پودر قهوه صاف میکنیم. در ادامه قسمت بالایی موکاپت را به قسمت پایینی ان بسته و انرا برروی شعله ملایم قرار میدهیم.
حالا صبر میکنیم تا قهوه آماده شود ( بهتر است حواستان به قهوه باشد تا قبل از اینکه اسپرسو از استوانه بالایی خارج شود، متوجه بو و صدای ان شوید.)
بعد از پر شدن اسپرسو در مخزن بالایی ، اسپرسو اماده میباشد. و با ریختن ان در فنجان اماده ی صرف شدن میباشد، همچنین اگر میخواهید که نوشیدنیتان شیرین باشد، میتوانید از شکر یا ... به همراه قهوه تان استفاده کنید.
نکاتی که در درست کردن اسپرسو با قوری موکاپات باید رعایت شوند :
بهتر است برای داشتن اسپرسوی بهتر با موکاپت به این نکات نیز توجه داشته باشید: اسپرسویی که برای اولین بار در موکاپت دم میشود را حتما دور بریزید. فنجان های تان را قبل از ریختن اسپرسو حتما گرم کنید زیرا اسپرسو به تغییرات اگهانی دما خیلی حساس هست. و اینکه حواستان باشد قهوه ی موکاپت روی شعله قل نزندو نجوشد.
نوشته شده توسط: امید شرکت تبریزی
